Overdenking startzondag 9 september met hart en ziel

Lieve allemaal,

In de afgelopen paar dagen en weken merkte ik her en der dat we er weer zin in hebben om samen onze draad weer op te pakken. Samen hier gemeente van Jezus zijn in deze wijk. Ik was en ben er blij mee om dat te merken. Natuurlijk mag je er ook best wel eens geen zin in hebben, of als je iets vrijwilligs voor de kerk doet dat zwaar vinden. Maar de bron van vreugde, de bron van waarom we hier samen zijn is uiteindelijk omdat we er “zin in hebben”. Het mooi vinden van binnenuit om elkaar hier te ontmoeten, om hopelijk ook God te ontmoeten.

Dat sluit aan bij het jaarthema dat landelijk door de protestantse kerk is gelanceerd “met hart en ziel”. Dat thema heeft direct te maken met “van binnenuit”. Als je met hart en ziel iets doet, dan kom je er zelf in mee, dan doe je iets, omdat je dat zelf graag wilt. Ik gun ons dat allemaal, dat we hier – ook al zijn we soms verdrietig, dragen we iets mee dat ons leven zwaar maakt, zorgen – van binnenuit merken: het is goed om hier te zijn. Ik kom hier graag, met hart en ziel!

Vraag is: hoe komt het nu dat wij hier telkens samenkomen? Wat brengt ons nu hier? Dat zal misschien wel zijn, omdat we steeds meer merken hoe mooi het is als je je hier in de wijk verbonden voelt met elkaar. Het zal vast ook wel komen omdat blijkbaar deze diensten aanspreken. Maar de dieper liggende grond zit ‘m uiteindelijk in God. Die hebben we nog nooit gezien. Niemand niet. Maar als we de verhalen vertellen, als we de Kaars aansteken, als we liederen zingen, dan gebeurt er blijkbaar iets in ons en onder ons. Is God hier en doet ons dat goed. Onzichtbaar, maar wel merkbaar.

Bijzonder vind ik dat! Het gaat al eeuwen zo. Ik neem jullie mee naar deze foto.

heemse

Misschien herkennen jullie het plekje. In het rechterhoekje van de foto zien jullie een heel klein stukje van de witte lambertuskerk in Heemse. Maar wat veel meer in het oog springt is die steen die daar links ligt. Tot aan het jaar 750 zijn de mensen die hier wonen, Saksische mensen, gelovig in goden van die dagen. Eerlijk gezegd we weten niet zo heel veel over die godsdiensten, gewoon omdat er bijna niets is opgeschreven. Er zijn geen heilige boeken van bijvoorbeeld. Wat we wél weten is dat dan uit Engeland een zekere Lebuïnus de oversteek waagt. Via Utrecht komt hij samen met een zekere Marcellinus – dat is een slaaf van de Romeinen geweest en later een vrij man én een christen geworden naar hier.

Bijzonder. Zij hebben ook nog nooit God gezien. Maar ook dan al worden de verhalen verteld en dóet dat wat met mensen. Wij zijn vandaag als het moet in 12 uur in Londen, maar voor Lebuïnus moet het een wereldreis zijn geweest. Met een krakkemikkig bootje de overtocht wagen over de Noordzee. Naar een land gaan waar je de taal niet zo heel goed spreekt. Waarom? Blijkbaar gebeurt hem hetzelfde als ons: op de één of andere manier raken de woorden van God, en daarmee God zelf hem zo, dat hij het niet kan laten om hierheen te komen.

Die oude steen is – zeer waarschijnlijk een oude offersteen van de Saksen. Een soort van altaar dus. Kortom, op en naast de plek van die oude godsdienst begint een ander geloof. Het is ook echt een ander geloof. Er gaat een legende dat Lebuïnus een jongen van juist die steen heeft bevrijd die dreigde te worden geofferd. We weten niet zo heel veel van de Saksische godsdienst, maar wel dat er mensenoffers werden gebracht. Het moet voor de mensen in die dagen een enorme bevrijding zijn geweest dat dát voorbij is. Geen grillige god die mensenoffers vraagt, maar een liefdevolle God, die zelf naar deze wereld komt en zo de mensen laat merken: Ik geef om jullie en om jullie levens.

Al vrij komt er een houten kerkje te staan en al vanaf de 12e eeuw staat er de witte Lambertuskerk, nog wat kleiner dan nu, maar hij staat er.

Wij starten dus vandaag ons seizoen. Maar wij staan in een heel lange traditie en die start dus dáár. Fascinerend dat het nog steeds doorgaat en dat mensen daar samenkomen én hier, in een sporthal. Gods Geest waait waarheen die dat wil.

Nu komt dat thema “met hart en ziel” uiteraard uit het “dubbelgebod”. Of, beter gezegd: de kern van waar het God om gaat. Je zult de Heer je God liefhebben met heel je hart, je ziel en je verstand. En heb je naaste lief als jezelf. Een tijdje geleden sprak ik een ouder iemand hier uit de wijk en die zei: ik weet niet alles over God, en soms, nu ik ouder word, denk ik: ik weet het steeds minder goed, maar dit is voor mij de kern. En hier heb ik genoeg aan. Het geeft m’n leven zin. Maar ik heb er ook de handen vol aan, aan deze twee.

Laten we ze kort tot ons laten spreken. Marcus – daarin is hij anders dan Mattheüs – zegt: dit is het allerbelangrijkste “de Heer is één, heb Hem lief met alles wat in je is”. Voor die God heeft Lebuïnus die overtocht gemaakt. Wat is er dan zo uniek aan deze God, de God om wie wij samen zijn?

Kernwoord is “liefde”. Er is geen enkele andere godsdienst in de wereld waarin God naar de mensen toekomt. Dat toekomen is een enorm diepe vorm van acceptatie. Bij alle andere goden moeten mensen opklimmen naar God. Moeten ze hun leven zodanig verbeteren, heiliger maken, beter hun best doen, dat ze dichter bij hun godheid mogen komen. Je hebt dat bij Islam, je hebt dat in het Hindoeïsme, waarin je in een hele serie van levens jezelf telkens moet zien te verbeteren. In zekere zin heb je het ook bij allerlei vormen van new age en spiritualiteit waarbij mensen moeten groeien en groeien.

Wat Lebuïnus hier bracht was het besef, dat hij ging vertellen over een God, die mens wilde zijn. Niet wij die opklimmen, Hij die naar ons toekomt. Daarin zit: ik houd van jou om wie je bent. Daarin zit ook: ook als je miskleunt in je leven laat ik je niet vallen. Dat is de reden waarom hier de Paaskaars brandt. Toen mensen zich tegen Jezus richtten, Hem als het ware op een offersteen legden, toen zei Hij: Vader, vergeef het ze. Er zit een ultieme barmhartigheid, liefde in de God over wie Lebuïnus kwam vertellen en om wie wij hier samen zijn.

Dat maakt ook die uitnodiging “heb deze God lief met hart en ziel en verstand” niet tot een hard gebod, iets dat vooral “moet”, maar als het goed is komt het meer van binnenuit. Ga je dat verhaal zó gaaf vinden, dat dat uitmondt in: dat verhaal, deze God, dat is me lief! Dat vind ik belangrijk in mijn leven! Dat is iets voor alle dagen van de week, maar misschien wel een beetje bijzonder voor deze eerste dag van de week. Ik vind het rot voor God en voor ons mensen, dat juist de zondag voor veel mensen een dag van “verveling, moeten, niet mogen” is geworden. Er zit juist zoveel moois in. Het is een dag waarop je veel mag en weinig hoeft. Dat past bij deze God, bij wie je niet hoeft te presteren om bij Hem in een goed blaadje te komen. Dan is het juist mooi als het een dag is van ontspanning, van leven, van genieten. Maak er wat van. Laat deze diensten een vreugde zijn, probeer deze dag voor jezelf tot iets moois te maken. Ik vind het daarom ontzettend mooi dat we straks een leuke activiteit hebben met elkaar!

En het tweede, minder belangrijk, zegt Marcus zegt Jezus, maar er wel direct uit voortvloeiend is dit: heb je naaste lief zoals je jezelf liefhebt. Dat mag dus, sterker nog, het is een gebod: jezelf liefhebben. Het is de God die naar je toekomt, jij hoeft niet naar Hem op te klimmen, Hij komt naar jou toe die het zegt. Ik heb jou lief, daarom kom ik naar jou toe. Ik kom naar je toe – heb je lief – als het goed met je gaat. Dan accepteer ik je. Ik kom ook naar je toe – heb je nog lief – als je er donker is in je leven. Je er zelf een puinhoop van maakt. Anderen misschien een puinhoop van je leven hebben gemaakt en jij verdriet hebt. Zo zie je het Jezus telkens doen in de bijbelverhalen. Bij mensen zijn. En ze zo – niet jij moet naar mij, maar ik kom naar jou – laten ervaren: jij bent de moeite waard. Leer van jezelf houden. Met je mogelijkheden, je beperkingen. Met de dingen die je goed doet, maar ook waar je miskleunt. Leer jezelf te vergeven, of, nog iets dieper, leer dat ik je wil vergeven en probeer dat maar te ontvangen, zodat je verder kunt in je leven. Ook na het evt. donker.

En omgekeerd, als jij jezelf leert liefhebben, blij leert zijn met wat je goed kunt, leert aanvaarden wat je niet zo goed kunt en jezelf vergeven, ga zo ook om met anderen. Want die zitten net zo in elkaar als jijzelf. Probeer het maar, die ander te accepteren, met zijn of haar rare kanten. Wees blij met waar die ander iets heel goed kan, dat jij misschien niet goed kunt. En – als het moet – maak een nieuw begin met die ander, ook als die ander misschien wel niks anders heeft dan “sorry, het spijt me oprecht…..”

Dat verhaal, dat dreef LebuInus hierheen. Wind in de zeilen van zijn bootje, Geest van deze God in zijn hart. Een uniek verhaal. Met hart en ziel ging hij. Uniek verhaal? We vertellen het toch al tijden. Klopt, dat is ook zo. Dus helemaal nieuw is het verhaal niet. Maar uniek blijft het. En in zekere zin is het misschien nog wel unieker, dat al sinds 750 die Geest hier rondwaait en die liefde van God onder ons van kracht blijft. We zijn hier vast omdat we het mooi vinden om elkaar te ontmoeten. We zijn hier vast omdat de diensten ons aanspreken. En ten diepste is daarin onderdoor de drijvende kracht: God, die met hart en ziel van ons houdt. Amen.

 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.