Overdenking “Ik zie, ik zie wat jij niet ziet!”
De profeet Jesaja heeft visioenen die een bijzondere kracht hebben. Bijzonder eigenlijk dat als je ze nog eens leest, dat ze nog niks hebben ingeboet aan waarde. Het zijn vaak visioenen voor de hele wereld. Op deze berg richt de Heer voor alle volken een feestmaal aan. Neem nou maar zo’n eenvoudige eerste zin. Voor alle volken een feestmaal. Dat lijkt al vrij onmogelijk…is het voor noord of zuid Korea, voor China of Taiwan, is het voor koerden of turken, is het voor Nederlanders of is het ook voor gelukszoekers, is het voor Joden of Palestijnen. Ja die verdelingen maak je al gauw. Als zij komen, komen wij niet. Bij het familie diner van Bert van Leeuwen zie je al hoe moeilijk het is om iedereen rond de zelfde tafel te krijgen. Maar dan dit: Voor alle volken een feestmaal. Ja een feestmaal, geen snelle hap omdat het moet, maar feestelijk. Je bent blij om samen te eten. In de Asterix en Obelix eindigt het altijd met samen everzwijn eten, het hele dorp. Eind goed al goed. Geen ruzies meer. In de droom van Jesaja is het ook een maal met goed eten en drinken. Speciale gerechten, goede wijn, rijk aan merg en vet, even geen diëten meer. Genieten, feesten, alle volken. Het plaatje is mooi, maar ook wel revolutionair. We hebben niet echt een goede route om daar te komen. Daar zit te veel voor dwars. Zo globaal klinkt het goed, maar zodra je inzoomt op de menselijke verhoudingen hier op aarde, dan kun je je niet voorstellen dat dit er van komen kan.
Maar het blijft wel een mooi beeld. Ook dit: dat alle volken naar de berg toekomen. Fysiek best even chaotisch, maar als beeld toch wel mooi. Zijn alle volken, alle mensen niet op een rondreis door de wereld. Sommigen letterlijk, hoeveel vluchtelingen zijn er niet wereldwijd en dan nog de meer vrijwillige migratie. En wij zelf misschien ook aardig op reis iedere keer. Maar dat je na al dat reizen je bestemming vindt bij God, bij de berg Sion. In Israël.
Ja weer zo iets onmogelijks…wie kiest er nou Israël uit als eindbestemming van de wereldvrede. Het gaat weer lekker daar. Als ze ergens conflicten weten vol te houden is het wel daar. Is dat niet de smaad van Israël waar Jesaja ook over spreekt. De smaad die God zal wegdoen.
Onmogelijk, ja dat dringt zich wel aan je op, als je die droom van Jesaja hoort en tegelijk zo krachtig, zo onweerstaanbaar, je moet er wat mee. Je kunt toch niet zomaar zeggen, als je dit gelezen en gehoord hebt: dromen zijn bedrog.
Het is een droom van de laatste dingen, de voltooiing van de wereldgeschiedenis. De echo van deze droom horen we ook terug in het boek Openbaring. Hier lezen we: Voor altijd doet Hij de dood teniet. De dood vernietigd. Ik ben in mijn werk voor de Baalderborggroep heel vaak met de dood bezig. Mensen met een verstandelijke beperking hebben ook rouw en verdriet, zoeken ook troost en zijn echt niet altijd klaar met: hij is nu in de hemel. Want daar kun je je soms ook wel eens van afvragen waar die dan is en waarom ik de hemel niet zie. We hebben er allemaal mee te maken. Het schrijnende van de dood. Als geliefden sterven, als bekenden wegvallen, als een ziekte iemand jong uit het leven weghaalt, een ongeluk. Maar hier in de droom staat er: Hij doet de dood teniet. Deze teksten worden ook in het nieuwe testament geëchood als de paasoverwinning van Jezus gevierd en beleden wordt. Dood waar is uw prikkel, Jezus heeft de dood overwonnen. Hij is opgestaan.
En nog zo’n mooie zin in die droom van Jesaja: God de Heer wist de tranen van elk gezicht. In die tranen zit voor mij dat je als getekend mens uiteindelijk bij de Heer terecht komt. Je komt met je levensverhaal, met je levensgeschiedenis bij God aan. Alles wat je meegemaakt hebt, ook de littekens, alles wat pijn deed. We komen niet als onbevlekte engelen in Gods toekomst aan, nee als mensen die geleefd hebben, en soms ook met verdriet. Maar de tranen, die veegt Hij af. Dat is ook een heel teder gebaar. Je ziet daarin God de Here, die verder ook in het boek van Jesaja ook nog wel eens naar voren komt als strijder, als degene die oordeelt, maar die nu de tranen afveegt.
In de sfeervieringen met ernstig beperkte deelnemers, vraag ik als ik dit verhaal vertel: wie van jullie heeft er wel eens een traantje. Kijk God veegt ze bij je weg. Dat moet ik wel heel voorzichtig doen. En zo ontdek ik eigenlijk lijfelijk hoe teder dat gebaar van de Heer is.
Kijk en nou heb ik mijn sluier al vast. In de vieringen van deze maand gebruik ik hem. Het is de sjaal van mijn oudste dochter. Maar ik mocht hem wel gebruiken. Ik had een sluier nodig, ook weer vanwege die droom van Jesaja.
Jesaja droomt namelijk al die mooie dingen. Maar waarom staat het zover bij ons vandaan, waarom zien we er zo weinig van?
In de droom wordt ons dit verteld: de Heer het waas dat alle volken het zicht beneemt, vernietigen. De sluier waarmee de volken bedekt zijn, die neemt hij weg. Zo zit het: de volken, de mensen, die samen in vrede zouden moeten leven onder de zegen van de Heer, die hebben een sluier voor zich, waardoor ze niks meer zien. Geen visie.
Kijk en dan ga je voor je eigen belang, voor de korte termijn, dan maak je oorlog en ruzie, omdat je niet weet dat eruiteindelijk een grote tafel is, voor alle volken, een feestmaal voor iedereen in het end.
Ja wat is die sluier…het is onze onwetendheid, onze zonde. Geen kennis hebben van de geschiedenis van Israël, God niet kennen, zoals Hij is.
Ik neem deze droom van Jesaja mee naar het verhaal van Bartimeüs. Bekend verhaal. Blinde man in de poort van Jericho gaat zien. Met de droom van Jesaja in je achterhoofd komt er nog een wereld van betekenis bij. Het is niet allen genezen worden waar het om gaat. Maar het gaat ook om zicht krijgen, Gods bedoeling leren kennen. De discipelen leren in dit verhaal al iets van die bedoeling. Eerst bestraffen ze Bartimeüs maar later als ze Jezus begrijpen, dan roepen ze hem juist. Eerst denken ze in het oude schema: je hoort er niet bij want. Maar ze worden bekeerd tot het nieuwe schema, het schema van het Koninkrijk van God. Ook jij hoort erbij, God kiest het zwakke, het nederige, de arme en wie niet meer kan.
En Bartimeüs zelf, hij geeft niet op. Hij roept eerst: Jezus zoon van David heb medelijden met me. Dan moet hij zn mond houden. Ze snauwden dat hij zn mond moest houden. Maar hij schreeuwt des te harder: Zoon van David heb medelijden met me. Dat is nog allemaal nog voordat Jezus handelt. De blinde houdt vol. De mensen kunnen me afwijzen wat ze willen, maar ik moet bij Jezus zijn. Dat is inderdaad geloof, geloof dat zich niet laat afschepen.
Dan blijft Jezus staan en zegt roep hem. In Jezus die blijft staan, zie ik de God die de doek, de sluier pakt en de ogen van je tranen afveegt. Het is de compassie waar Bartimeüs om roept. Heb medelijden met me.
Bij dit geloof en deze compassie, liefde van Jezus gaan de ogen open, wordt een blinde ziende. Gaat iedereen Gods Koninkrijk zien.
Ik zei u over de droom van Jesaja. Een krachtige droom, maar ook onmogelijk, we kennen de route niet. Paulus schrijft in de korinthebrief. Iedere keer al iemand in Jezus gaat geloven, wordt de sluier doormidden gescheurd. Het is voor de hele wereld van vitaal belang dat de droom van Jesaja in zicht blijft. We houden daar zicht op door in Jezus te geloven en van zijn compassie en genade te leven. Daardoor zie je het Koninkrijk van God, kom je nu al binnen. Nee ik weet wel….de wereld verandert niet plotsklaps als je leert op Jezus te vertrouwen. Maar de droom gaat wel weer schitteren. We weten waar het naar toegaat en we kennen de route ook. Geloven in Jezus en zijn barmhartigheid. Ik ben de Weg. Dat heeft Hij zelf gezegd.
Bartimeus toen hij de roep van Jezus gehoord had: Hij gooide zijn mantel af, sprong op en ging naar Jezus. Ik stel me zo voor dat hij niet een trotse bedelaar was, fier recht overeind, maar in elkaar gedoken, zichzelf bedekt, omhuld. Prezies zoals het van de volken gezegd wordt, omhuld door een bedekking. Maar hij gooit zn mantel af. Dat is persoonlijke bevrijding. Leg af je lasten, komt tevoorschijn, zoals je bent, mag je bij Jezus komen.
En Bartimeüs volgde Hem, en dat is ook wat voor ons. Om te leven in overeenstemming met de droom van Jesaja. Nu al daarnaar te leven, barmhartigheid, ontmoeting en samenzijn.
Jezus de zoon van David, heb medelijden met ons. Gij, die de sluier voor onze ogen vernietigt, die de dood verslaat en de tranen van de ogen afveegt.
Amen