Lieve mensen van onze Heer Jezus Christus,Het schijnt het zo te zijn – ik heb het niet nageteld en ga het ook niet doen – dat er 365 keer in de bijbel staat “wees niet bang, vrees niet”. Je zou dus kunnen zeggen: voor elke dag van het jaar klinkt er ons vanuit de bijbel, vanuit God “wees niet bang”. En vaak klinkt erbij “Ik ben met je”.
Nu gaat het me niet om de vraag of het precies 365 x er staat. Soms ligt het ook gewoon aan de vertaling in het Nederlands. Het gaat me wél om het idee erachter: of ons dagelijks leven vooral wordt beheerst door ángst of door vertrouwen. En de gevolgen die daaraan zijn verbonden. Die zien we direct in het verhaal dat we hebben gelezen. Er zijn twaalf mensen die een verkenningstocht hebben gemaakt door het land waar het volk Israël naar onderweg is. Al die 12 mensen hebben hetzelfde gezien: ze hebben woestijn gezien én heel vruchtbare streken. Ze hebben de bewoners van het land gezien en van die bewoners een indruk gekregen. Maar hun reacties verschillen enorm: er zijn er 10 die zeggen dat het écht niet wat wordt, dat land. De bewoners zijn veel te groot en veel te sterk. Er zijn er ook 2 die zeggen “ja, maar de Heer is bij ons en dus moeten we ons niet laten leiden door onze angst, maar door vertrouwen in God.”
Misschien is het verschil wel dít, dat alle 12 angst voelen, maar er 2 zijn die zich niet door die angst laten remmen, maar hun angst te lijf gaan door vertrouwen te hebben. Ondanks apen, beren en reuzen, het komt wel goed. God is er wel bij. Eén van die twee is Hosea, de zoon van Nun.
Wacht even…., Hosea, hij heet toch Jozua, dat hebben we net toch gelezen? Ja, dat is zo…, maar we hebben een stukje overgeslagen en wel dit stukje “ Zo luidden de namen van de mannen die Mozes erop uitstuurde om het land te verkennen. Hosea, de zoon van Nun, noemde hij Jozua.
Nu eventjes: wat betekenen die namen? Hosea is in zichzelf al een mooie naam. Het betekent “verlossing”. Jozua betekent “de Heer redt, verlost”. Het maakt zijn oude naam als het ware nog wat concreter. Verlossing, uitkomst, het komt toch nog goed? Ja, maar hoe dan, wie helpt daarbij? Komt het ooit nog een keer goed met de reis door de woestijn? De Héér redt, verlost, zorgt ervoor dat het goedkomt.
In de bijbel zijn namen er lang niet altijd zomaar. Vaak is een naam een soort lotsbestemming, een signaal voor je levensweg: jouw naam vertelt wat de bedoeling is van jouw leven. Voorbeeld: Abram krijgt als heel oude man een nieuwe naam: Av-ra-‘am. Vader van een groot volk. Niemand denkt nog dat het ooit wat wordt met die Abram en Sara op het gebied van kinderen en dus is die naam belachelijke: Av-ra-am…. Als je oud bent en geen kinderen hebt en je krijgt dan nog een andere naam “vader-van-een-groot-volk, neem me niet in de maling…. Nog een voorbeeld? Petrus heet Simon, zo hebben zijn ouders hem genoemd. Simon, die naam heeft ook al een mooie betekenis: “verhoring”, betekent het. Maar Jezus gaat hem “Petrus” noemen, rotsman. Dat lijkt ook al licht belachelijk, want Petrus kan enorm vurig zijn en dapper lijken, maar hij heeft een knap klein hartje. En op beslissende momenten is hij eerder een staart-tussen-de benen-man dan een rotsman. Ja…, dat zal, maar ook Petrus kan groeien als mens op een zodanige manier dat zijn angsten hem minder in de hand hebben. Dapperder dan je denkt en het heeft iets met God te maken.
Zo kan ik nog een heel aantal voorbeelden geven, maar misschien moet ik maar even bij Jozua blijven en ook een klein linkje leggen naar Jozua in het nieuwe testament. Wij kennen Hem beter als Jezus van Nazareth, maar dat komt omdat het nieuwe testament in het Grieks is geschreven. In het Grieks schrijf je nl. de Hebreeuwse naam “Joshua” als “jèsous”. Jezus, die wij onze Heer noemen, heeft gewoon een heel Joodse naam: Jozua. De Heer redt. En ook in Hem zie je dat Hij enorm bang kan zijn – denk aan zijn angst in de tuin van Gethsemane – en toch laat Hij daar uiteindelijk zijn weg niet door bepalen.
Nu vieren we vandaag een feest. Luuk is gedoopt en we zongen er dat prachtige regeltje bij “je hebt al een naam, maar je kreeg er één bij op dit feest, want jij bent gedoopt in de Naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest.”
Jozua heeft ook al een naam – Hosea, verlossing – en hij krijgt er óók één bij: de Héér verlost. Niet zómaar verlossing, maar de Héér verlost. En misschien helpt hem juist dát wel om anders tegen de dingen aan te kijken dan die andere 10 mensen die hetzelfde zien. Die zien apen, beren en reuzen, Jozua ziet ook wel dat die mensen er zijn, maar hij ziet vooral mogelijkheden. Hij kijkt met vertrouwen naar de wereld om zich heen. En dat vertrouwen komt voort uit die naam, uit God.
Nu is Luuk’s naam vandaag verbonden met de Naam van God. En jullie als ouders hebben er met je belofte van vandaag een mooie taak bijgekregen. Vertellen over wat dat betekent. Laat mij proberen een voorschot te nemen.
Luuk is gedoopt in de Naam van de Vader – de Schepper. Er zullen momenten komen in het leven van Luuk, dat hij niet goed in zijn vel komt te zitten. Misschien wel omdat hij naar school gaat en er andere kinderen zijn die hem belachelijk maken. Misschien wel omdat hij als hij gaat puberen enorm met zichzelf overhoop komt te liggen en zichzelf maar stom vindt en jullie erbij. Dopen in de Naam van de Vader betekent dit, dat je hem – en jezelf en wij onszelf allemaal – laten vertellen, dat God onze Schepper zielsveel van ons houdt en blij is met wie wíj zijn. In de psychologie noemen ze het “basisvertrouwen”. Dat woord gaat erover dat er ergens in onze ziel, in ons binnenste een vloer ligt waarop staat “goed dat jij er bent, je bent gewenst”. Juist als er andere stemmen klinken van apen en beren en reuzen die zeggen: “wat ben jij stom, wat zie jij er stom uit, wie vindt jou nou leuk”, juist dán is dit zó’n belangrijke stem. Gedoopt in de Naam van de Vader, geliefd, gemaakt door de Schepper, gewenst!
Luuk is gedoopt in de Naam van de Zoon, van Jezus. Ieder van ons, jullie het meeste jullie als ouders en opa’s en oma’s gunnen Luuk veel geluk in zijn leven. En allemaal weten we ook dat het niet altijd zo zal zijn. Ook zijn leven zal diepe dalen kennen waar hij doorheen moet komen. Teleurstellingen, verdrietigheden op z’n pad en als je dat voor je ziet, dan zijn dat opnieuw apen, beren en reuzen. Juist dan zijn de verhalen over God die mensen kracht geeft in de penarie van belang. Het meeste komt dat tot uitdrukking in de verhalen als Jezus onder de mensen is, echt tussen en onder de mensen. Juist in het donker. Ik zie vaak als ik mensen ontmoet die in het donker zitten, hoe ze daar kracht aan ontlenen. Een God die weet wat het is om zélf mens te zijn. Dat is zo specifiek aan het christelijk geloof, nergens anders zie je dat een godheid in een geloof méns wordt. Angsten kent, verdriet kent, zelfs de dood kent. En in al die verhalen over Jezus is er dan ook telkens het bericht dat Jezus en God sterker zijn dan dat donker en mensen de moed krijgen om met de teleurstelling, het verdriet én zelfs de dood om te gaan. Sterker nog…., dat mensen ook de moed krijgen om als ze van hun eigen leven een zooitje maken dat eerlijk onder ogen te zien en een nieuw begin te maken. Omdat er zoveel verhalen staan over Jezus die mensen niet afschrijft, maar een nieuw begin geeft.
Leer hem alsjeblieft die verhalen!
En Luuk is gedoopt in de naam van de Geest. Luuk zal gaan vragen “waar is dan die God”. Ik zie hem niet. Bewijs hem eens….. En dan moet je Luuk gaan vertellen over dat mensen al eeuwen en eeuwen zeggen dat er onder hen een kracht is, die je niet ziet maar wel merkt. Ongeveer zoals je de wind niet ziet, maar fiets er maar eens tegenin, dan merk je hoe sterk de wind is. Overal, Luuk, waar geloof, hoop en liefde zijn, waar de verhalen over de Vader en Jezus worden doorverteld, overal waar mensen in liefde en barmhartigheid en in vrede en vreugde met elkaar proberen samen te leven, dáár is Gods Geest. Gods Geest zie je zo niet met het blote oog, zoals je de wind ook niet ziet. Maar waar je dát soort dingen ziet, dáár is God. Moet je kijken, het begon allemaal in Israël, lang geleden en nu, over de hele wereld….. Al eeuwen lang. Daar waar dat is, daar is God. Overal op deze wereld zijn apen, beren en reuzen…. Jouw naam en al onze namen zijn verbonden met die naam van Jozua, van Jezus, we kregen er één bij op een feest…. En dat is een belangrijke bron van leven en vertrouwen om om te gaan met alle apen en beren en reuzen op je pad…
Ik leest tot slot het mooiste gedicht voor dat ik ken over wat je je kind of kleinkind zou kunnen toewensen. Het gaat zo:
Gedicht voor ons kind
Je bent gedragen om verlost te worden
gekomen om te gaan
de streng die je bond
aan het lichaam van je moeder
moest verbroken worden
om je te laten leven.
Dit mogen wij nooit vergeten:
je bent geen bezit.
Wij hebben jóu niet
jij hebt òns,
om je te leiden
te beschermen
te bewaren voor angst
om je te zeggen
dat we niet bang zijn
als het onweert
en met je te zingen in de nacht.
We zijn toeschouwers
aan de rand van je leven
we mogen je gadeslaan
terwijl je speelt
en naar je lachen
terwijl je verloren bent
in wat je ziet en doet.
We zien je langzaam worden wat je bent
we houden de weg open naar je geluk
en trachten te verhinderen
dat je wordt
wat je niet zijn kunt.
Je hebt veel te vragen.
Als je naar God vraagt
vertellen we van Jezus
als je naar de dood vraagt
vertellen we van het leven
vraag je waar je vandaan komt
dan zullen wij zeggen:
uit de wereld van de liefde.
Je mag ons eenmaal verlaten
je bent er om dat te doen
je mag je heengaan voleindigen.
Al wat wij voor je deden is voorlopig.
Je moet ons niet worden.
Je moet jezelf worden.
Je moet worden waarheen je wijst:
je eigen wonder.
We hopen voor je
altíjd
je verschijnt in onze gebeden.
We hopen dat je blij zult worden
levend in de schepping
man en vrouw
wandelend in licht
van vergeving
en wachtend op het Rijk.
Je mag gaan.
Je zult het.
Het is een gebod,
een belofte.
Ga heen in vrede!