Liefde is….

Liefde is….

Lieve mensen,
Dit filmpje (https://youtu.be/apzXGEbZht0?t=25) is heel veelzeggend. Als je het heel kort zou moeten vertalen dan is het dit: aan het kleine kind kun je zien wat wij mensen nodig hebben om écht te leven. Natuurlijk is dat eten en drinken, dat allereerst. Het gebed dat Jezus ons leert heeft als eerste bede “geef ons heden ons dagelijks brood”.

Maar een mens leeft niet van brood alleen. Het kind wil gezien zijn. Oprechte aandacht: zie mij toch, kijk wie ik ben! Heb me lief, wees er met mij en wees er voor mij. Kijk niet langs me heen. En als jij dat doet, dan groei ik uit tot iemand die dat ook weer voor anderen kan doen. Als je mij niet goed ziet, geen goede aandacht geeft…, dan gaat er bij mij iets kapot.
Als je aan de bijbel vraagt: hoe komt het dat een mens zo in elkaar zit, dan zal de bijbel direct beginnen te vertellen van Genesis 1. Dít: 26God zei: ‘Laten wij mensen maken die ons evenbeeld zijn, die op ons lijken; (…) ’27God schiep de mens als zijn evenbeeld, als evenbeeld van God schiep hij hem, mannelijk en vrouwelijk schiep hij de mensen. 28Hij zegende hen
Wat natuurlijk direct opvalt is dat er bij God staat “ons”. Dat is zéker opvallend, omdat er in de geloofsbelijdenis van Israël staat: hoor, Israël, de Heer je God is één. Eén is enkelvoud…, is alleen. “Ons” is meervoud. Van oudsher is door de christelijke kerk gezegd: dit “ons”, dat gaat over “Vader, Zoon en Geest. Dat is één en dezelfde God, maar er zit méérvoud in God. Die drie…., die drie zijn alle drie verschijningsvormen van de Liefde die God in zichzelf is. De Vader is de liefde in eigen persoon. De Zoon is de liefde in eigen persoon. De Geest is óók al de liefde in eigen persoon. En…, als wij dus op God lijken, gemaakt zijn naar zíjn beeld. Als God zichzelf als voorbeeld had toen Hij ons maakte, dan zijn wij dus ook gemaakt op liefde.
Thuis heb ik déze icoon in mijn meditatiehoekje, die is ooit gemaakt – het origineel dan – door de Russische monnik Roebljev. Het gaat over de drie-eenheid, Vader, Zoon en Geest, die zijn met elkaar in liefde verbonden. Maar de bedoeling is – er zit diepte in de icoon – dat wij er als vierde bij komen zitten. Kom in de kring en doe mee in de beweging van liefhebben. Gemaakt naar het beeld van God die liefde is…. Kijk, zegt de bijbel met Genesis 1 én met deze icoon: jullie zijn gemaakt door God om op Hem te lijken. Niet uiterlijk, maar met hoe je bent. Als God liefde is en uit op communicatie, dan ben jij het dus ook. Daarom bloeit dat jonge kind als hij die aandacht krijgt. En daarom wordt het gefrustreerd als het niet wordt gezien. Niet wordt gekend.
Dat is een belangrijk woordje, kennen. In het Hebreeuws is dat het woordje “ja’da”. Het wordt zowel gebruikt voor “God die jou door en door kent, doorheeft én liefheeft”. Denk aan Psalm 139, voor velen de favoriete psalm. Het wordt óók gebruikt voor als man en vrouw seks hebben met elkaar. “Ze bekenden elkaar. Nu weet ik ook wel dat seks geweldig misbruikt kan worden. Maar waar je aan moet denken is wat in het tweede scheppingsverhaal staat. Man en vrouw zijn elkaar tot hulp. En ze voelen zich zo veilig bij elkaar, dat ze naakt zjin. Ze schaamden zich niet, zo staat er.
Ik trek dat toch even wat breder dan alleen een relatie tussen man en vrouw of een liefdesrelatie. Laat me maar beginnen bij wat het vandaag is: moederdag. Als je als kind een vader of een moeder – en het liefst allebei – hebt, bij wie je je welkom voelt en geliefd, dan is dat een bron voor de rest van je leven. Een bron van kracht, van zelfvertrouwen. Psychologen noemen dat “basisvertrouwen”. Dat je in je prille jeugd en in je opvoeding telkens meekrijgt dat je met alles in je welkom bent bij je ouders. Onvoorwaardelijke liefde zou je het kunnen noemen. Dat komt héél dicht bij waar het bij Jezus omgaat als die ouders met die heel kleine kinderen bij Hem komen om die kleintjes te laten zegenen. Misschien goed om aan te geven dat “zegenen” “goede woorden spreken betekent. Iemand bevestigen, fijn dat je er bent. Het staat er in Genesis 1: God zégent de mensen. Het staat er als die kleintjes bij Jezus komen: Hij legde hen de handen op en zegende hen. Geloven in God betekent dan ook in heel hoge mate dit, dat we geloven, dat we vertrouwen, dat we met alles in ons – wat goed gaat en waar we de mist ingaan – van God zijn en we het met Hem mogen delen. En dat we in liefde worden ontvangen, ook met dat wat helemaal mis gaat! “God kennen, door God gekend zijn” betekent naakt voor God kunnen verschijnen, als jezelf. En niet worden uitgelachen. Ten diepste is het – als je het hebt over als je helemaal in de kreukels zit dít plaatje, dat Rembrandt ooit maakte van de verloren zoon. Niet anders meer kunnen dan alleen maar bij God komen, je niet anders meer voordoen dan je bent. En dan dus gezegend worden, twee handen om je heen en je kale kop met luizen schuilend in een schoot. Een mannenhand, en een vrouwenhand…..
Terug naar de liefde van onze ouders, of naar wat wij nodig hebben. We kunnen focussen op relaties van 2 mensen, man en vrouw. Daar kom ik zo op. Maar ik wil het toch wat breder trekken. Want er zijn ook mensen onder ons die niet getrouwd zijn of samenwonen. Of omdat je dat nooit gedaan hebt, het er nooit van is gekomen – tot op dit moment – of omdat je geliefde er niet meer is. Door scheiding bij het leven óf door de dood. Ieder van ons heeft liefde nodig, aandacht en iemand die je kent. Dat kan – Goddank – niet alleen bij een liefdespartner. Het kan ook bij je broer, je zus, collega’s, bij heel goede vrienden. Het kan soms ook hier, bij gemeenteleden, broers en zussen in Christus. Mensen die weten van kwetsbaarheid en jezelf laten kennen. Daar heb je er maar een paar voor nodig in je leven. En uiteraard kan het ook bij God op een unieke manier, zoals mensen in een klooster dat soms laten zien. Maar ook voor hen – ik heb een heel goede vriendin in het klooster – geldt: mensen hebben ménsen nodig. Eén die jou ziet, één die jou aandacht geeft. Eén bij wie jij jezelf durft te zijn, één die jou naar voren luistert. Die je eventueel kunt bellen of bij wie je terecht kunt ’s avonds laat of in de nacht. Mag ik even bij jou schuilen…. Wil je mij even een spiegel voorhouden in liefde?
Zó zijn we gemaakt. Maar daarbij hoort ook dat dat dus met z’n tweeën kan. Man en vrouw, man en man, vrouw en vrouw. Dat kan prachtig zijn en zo is het bedoeld. Misschien zou ieder journaal wel moeten openen met twee mensen die 50 jaar samen zijn. Zoveel berichten in het journaal zijn vol van dood, ruzie, haat. Maar als je nou eens ieder journaal begon met een stel dat na die 50 jaar nog bij elkaar is. De dood heeft hen nog niet uit elkaar gehaald. En dat niet alleen, de hobbels die er in hun leven waren óók niet. Mensen die nog steeds blij zijn met elkaar. Fantastische opening van het journaal zou het iedere keer weer zijn.
Zo is het natuurlijk niet. Lang niet iedereen haalt die 50 jaar samen. Mensen overlijden voortijdig met alle heimwee van dien. Eén op de drie huwelijken loopt stuk. Ik denk dat het niet voor niets is, dat Johannes zijn boek begint met een verhaal over een bruiloft die in het water loopt. Johannes volgt met zijn boek eigenlijk genesis. Begint Genesis met “man en vrouw schiep Hij hen”, dan gaat Johannes vertellen over óók een man en een vrouw. En over Jezus die bij de bruiloft is, waarop het mis gaat. Direct al een statement van Jezus: ik wil erbij zijn, bij de mensen. En ik wil er zeker bij zijn, als het mis gaat. Want ik laat mensen niet zakken, ze kunnen met alles wat er in hen is bij me komen.
En er is in Johannes 4 die prachtige ontmoeting van Jezus met die Samaritaanse vrouw. Dat is al helemaal een voorbeeld van “bij mensen willen horen”. Samaritanen? Daar gaan Joden niet mee om! Vrouwen, daar ga je als Joodse Rabbi al helemaal niet mee om. En punt drie: dan ook nog eentje van wie bekend is dat ze op relationeel gebied al heel wat mannen heeft versleten. Slecht voor Jezus’ naam, zou je denken.
Ik moet denken aan het filmpje. Als die moeder niet luistert, niet echt let op het kind, dan gaat het kind op een heel andere manier aandacht trekken. Het raakt in paniek, gaat gek doen, wordt verdrietig. Ik denk dat het geheim van heel veel ontmoetingen die Jezus heeft met individuen, met personen zit in het “luisteren en het kennen en het liefhebben”. Die vrouw zit helaas klem. Er is een grote behoefte aan liefde – ze zoekt het bij telkens een andere man – , maar op de één of andere manier is géén van die mannen in staat geweest om zó tot haar door te dringen, dat ze zich gekend weet. Begrepen en geliefd. Gezien. Het is een verwrongen vrouw geworden. Zoals dat kleine kind ook vreemd en raar gaat doen, als het níet gezien wordt. Ze mijdt andere mensen, want het is niet voor niets dat ze midden overdag naar de bron gaat. Dat is heel stom. Iedereen zit dan in zijn of haar huis. Het is immers zo warm, dat je het niet in je hoofd haalt om met een kruik water op je hoofd te gaan rondlopen. Maar zij doet het wel, want zo hoeft ze niemand te zien. Kijk, daar heb je haar weer…. Je weet wel, die nu met haar 6e man is…. Jezus begint met haar op het heetst van de dag over stromend water. Hoe het vast kan zitten in je lijf, in je ziel, hoe jij als mens vast kan zitten met jezelf. En hoe het kan hélpen als je wél eerlijk durft te zijn over jezelf, ook met alle stommiteiten misschien die je onderweg hebt begaan. Terecht zeg je…, ik heb geen man. De man die nu bij je thuis is, is je man niet.
En blijkbaar zegt Jezus dat op zó’n manier, dat die vrouw zich niet in haar hemd gezet voelt, afgebrand, te kijk gezet. Maar gezien. Dat is een groot verschil. Te kijk gezet is dat je zó met je kwetsbaarheid wordt gepakt, dat je het wel laat voordat je ooit weer wat van je zelf laat zien. Gezien is: Hij heeft me door en Hij respecteert me en Hij helpt me. Ze gaat terug, zelfs weer onder de mensen: zou dat niet de Messias zijn, die mij zegt wat ik gedaan heb….. En die me misschien wel beter kent, dan ik mezelf ken en me zó aan mezelf teruggeef? Het gaat weer stromen in haar leven, het leven zelf, de liefde!
Ergens is dat de crux voor alles. Dus ook voor mensen die vast zijn gelopen in de liefde….Heb je je begrepen gevoeld? Heb je de ander begrepen? En…, als je aan een nieuwe relatie begint, is dat misschien dan niet een belangrijk punt? Ben je veilig, kun je naakt zijn en je niet schamen en dat bedoel ik waarachtig meer dan alleen of je dat in bed kunt met die ander.
Op 2 mei hebben we een mooie avond gehad over relaties. Er waren zo’n 15 mensen. De meesten met partner, sommigen zonder. En waar het eigenlijk over ging was dit: communicatie. Er zijn allerlei dingen die een relatie onder druk kunnen zetten: verliefdheid op de buurvrouw of buurman, geldzorgen, noem het op. De dieper liggende grond van hoe je het kunt redden is: voel ik mij begrepen door Gerda en door haar geliefd in hoe ik communiceer, in waar mijn zwakke en sterke punten liggen? En, omgekeerd, voelt Gerda zich door mij begrepen en door mij geliefd in hoe zíj communiceert, in waar haar zwakke en sterke punten liggen? Ken je elkaar….. Je kunt het leren, zo vertelden zowel Bart, de psycholoog, als Erna, de coach. Eén van de mooiste dingen van die avond vond ik dat we met elkaar daarover spraken, in openheid. Allemaal mensen, kwetsbaar. Met de dingen die goed gaan in je relatie en met wat lastig is. Als we dat leren met elkaar, met vallen en opstaan, perfect hoeft het niet, gaat het ook niet, wordt het ook niet, maar dan groeien we wel.
Zo zijn we gebouwd. We lijken op de God die liefde is. Als we ons laten liefhebben, als we liefhebben met vallen en opstaan, of dat nou als ouder is, als vriend, als broer, als kind, als geliefde, dan komt er iets terecht van hoe God het ooit bedoelde. En God zag dat het zeer goed was. En Hij zegende. Amen.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.