Het zijn hectische tijden. Hoe blijf je daar wat rustig onder, hoe vind je een manier om je niet mee te laten slepen door paniek of je te laten verleiden tot haatgevoelens naar andere mensen met wie je het niet eens bent. Bidden is zo’n manier. Maar dan niet het kindergebed van vroeger waarin God alles moet oplossen als tovenaar. Eerder op de manier van het omgaan met God en je door Hem laten beïnvloeden in je gedachten, gevoelens en van daaruit in je gedrag. Het bidden verandert de bidder zélf en die komt daarmee anders in de situatie te staan. Bidden voor volwassenen, kan dat? De komende weken zal er op de vrijdag telkens een stukje verschijnen op www.pknbaalder.nl over die vraag.
Deel 2: Over de zin van bidden: bidden als gecoacht worden door je beste Vriend
De vorige keer startte ik met aan te geven waar veel bidden op stukloopt. Enerzijds op gebeden om bijv. genezing die niet verhoord worden. Anderzijds bijv. ook omdat ons leven meer door Brussel, Den Haag enz. worden bepaald dan door God. Wat zou dan in – letterlijk – hemelsnaam dán nog de zin kunnen zijn? Deze keer: niet de situatie verandert door bidden, maar de bidder zélf.
Ze is ergens begin 60. Iedere dag reserveert ze voor zichzelf een uur. Ze leest de bijbel, ze laat die verhalen door haar hoofd en haar hart gaan – je zou het mediteren kunnen noemen – . En ze laat zich zo beïnvloeden in haar leven van alle dag door de woorden. Ze vertelt aan God wat erin haar omgaat, ze is daarna stil en na een uur is ze meer zichzelf. Dichter bij God, dichter bij zichzelf en zo ook dichter bij andere mensen.
Hij was ergens eind 50, werkte in het openbaar vervoer. Had een groot gezin (8 kinderen), ook nog een krantenwijk en een moestuin van jewelste. Na de kranten bezorgd te hebben ging hij iedere morgen een half uur met de bijbel zitten. Bedacht wat er allemaal speelde in zijn leven, liet dat de revue passeren en legde zijn leven aan tegen een stuk uit de bijbel. Raar gezegd: het was dan alsof de bijbel, God zelf in zijn beleving, hem coachte. Niet dat God zijn leven overnam, zoals je dat doet met een computerspel. Je (God) bedient een speler met een joystick, de speler (de man) doet domweg wat jij doet. Het is veel gelijkwaardiger: je raakt beïnvloed door de Coach en gaat zelf handelen. Blijft dus ook verantwoordelijk voor wat je goed doet en fout doet. Maar je bent wel beïnvloed door de coach. Of misschien nog wel beter: door je beste Vriend. Of gewoon dus: door God zélf!
Bovenstaande verhalen zijn ervaringsverhalen van twee mensen. Ik kan zo meer voorbeelden noemen. Het geeft aan dat bidden veel verder gaat dan een mens die als een kind een aantal wensen aan God voorlegt en God die ze moet vervullen. Het komt dicht in de buurt van hoe de bijbel vertelt hoe Jezus zélf bidt. Op een zeker moment staat Hij vroeg op – net als de man hierboven – en neemt Hij tijd om te bidden in eenzaamheid. Het speelt zich af aan het begin van zijn optreden in het openbaar (je vindt het verhaal in Marcus 1:35-38). Op een zeker moment komen zijn vrienden bij Hem en dan zegt Hij zoiets als: we zijn nu een tijdje bezig om in deze streek te vertellen van God, maar nu wordt het ook tijd om naar andere dorpen te gaan. Blijkbaar is de tijd die Jezus neemt om God te zoeken in de stilte voor Hem aanleiding om daarna een andere koers te kiezen. Het komt dus dicht bij de zin van hierboven: de situatie verandert niet door te bidden, maar de bidder zélf komt op andere gedachten. Overigens, dat kan dus wél degelijk van invloed zijn op de situatie, die daarmee voor een deel kan en zal veranderen. Want de bidder gaat anders handelen en beïnvloedt zo de situatie.
Zo werkt het ook voor de man en de vrouw hierboven. Beiden vertellen dat het voor hen bijna een fysieke behoefte is om die tijd te nemen. Een kerkvader uit een lang verleden – Augustinus – die een prachtig boek schreef “belijdenissen” zegt ergens “God voedt zijn kinderen met honger”. Hij bedoelt
te zeggen, dat als je eenmaal de smaak van het omgaan met God te pakken hebt, je er niet meer mee wilt en kunt ophouden. Op die kerkvader kom ik later nog een keer terug: hij schreef in dat boek “belijdenissen” het eerste grote boek vol zelfreflectie. Ook dát is nl. een vrucht van bidden: zelfreflectie. Daar kom ik een volgende keer op.
Nu concreet: hoe kun je nu ergens beginnen met bidden? Dat heeft, denk ik, alleen zin als je ergens bij jezelf een soort van “dat zou ik ook wel willen” bespeurt. Noem het een soort van verlangen of heimwee. Dat komt dan in de buurt van wat die Augustinus benoemt met “honger”. Het is misschien nieuw voor je, zeker als je heel lang niet gebeden hebt of in een omgeving bent waar dat iets vreemds is. Als je daar iets van herkent, dan zou je kunnen proberen om een moment in de dag te zoeken waarop je alleen bent, niet heel moe bent – je moet je wel kunnen concentreren – en op een plek bent waar weinig tot geen prikkels zijn. Een plek van rust. En dan zijn er op internet genoeg plekken te vinden waar je bijbelteksten kunt vinden, als je zelf geen bijbel hebt. Zelf maak ik dagelijks gebruik van: https://www.taize.fr/nl_article158.html Het zijn korte bijbelteksten, die ik dan lees als “stel je nou eens voor dat dit tegen mij nú gezegd zou worden, wat doet dat dan met me?” En dan gaan mijn gedachten alle kanten uit gedurende een kwartiertje en ga ik uit mezelf dingen hardop zeggen, of in mezelf of soms op schrift zeggen tegen God. Dat is een vreemd fenomeen: praat ik dan tegen het plafond? Of in mezelf? Mystici en bijbelschrijvers omschrijven het zó dat ze zeggen dat God ergens in je hart woont. Dat er een gesprek is dat je in jezelf voert en waarbij je tegelijkertijd soms – niet altijd – de vreemde gewaarwording hebt dat je je gehoord voelt door wie we “God” noemen. De beste manier is door het maar gewoon te proberen, ook al voelt dat misschien wel heel vreemd. Moet je grenzen over van “doe ik dit echt????”
Het begint dus ergens met “je honger serieus nemen”. En dan hebben de Engelsen een uitdrukking die je wat op weg kan helpen. “In eating the pudding, you get the taste of it”.