Op weg naar Pasen: het feest van het Licht dat door de duisternis niet wordt kleingekregen!
Inleiding: het zijn zeven weken op weg naar het Paasfeest. Johannes – die verhalen over Jezus opschrijft – zegt in één van zijn eerste zinnen: het Licht schijnt in de duisternis en de duisternis heeft het niet kleingekregen. Dát is Pasen in een notendopje. Het gaat over dat dit leven op talloze manieren “donker” is – 50 tinten zwart en misschien wel meer – én dat het de levenskunst is om met inspiratie van God je daardoor niet klein te laten krijgen.
Iedere week schrijf ik een verhaal over “Licht en donker” aan de hand van de zeven woorden die Jezus aan het kruis – als het superdonker is en Hij vreselijk pijn heeft – spreekt.
Aflevering 6: “Ik heb dorst..” Johannes 19:28
Ik ben 4 keer in Israël geweest. Telkens voorjaar of najaar. Want in de zomer is het er niet te harden, zo heet. In voorjaar en najaar is het ook errug warm. Tussen de middag schuilden we vaak voor de zon of zaten we in een bus met airco. Als je daar dan uitkwam sloeg de warmte je om je lijf.
Het is in het voorjaar, dat Jezus sterft. In Jeruzalem, waar Hij sterft is het nét wat minder warm, omdat het in de bergen ligt, zo’n 800 meter. Dat betekent in de praktijk zo’n 7 graden minder dan bij Jericho dat heel laag ligt. Het is ergens in de tweede helft van de middag dat Jezus sterft. Het is dan bloedheet en Hij hangt al geruime tijd naakt aan het kruis. Geen parasol, geen petje. Pijn, niet te verdragen én dan ook nog die zon. Vlak voordat Jezus sterft gebeurt dit, vertelt Johannes: 28Toen wist Jezus dat alles was volbracht, en om de Schrift geheel in vervulling te laten gaan zei Hij: ‘Ik heb dorst.’ 29Er stond daar een vat water met azijn; ze doopten er een spons in en brachten die, gestoken op een majoraantak, naar zijn mond. 30Nadat Jezus ervan gedronken had zei Hij: ‘Het is volbracht.’ Hij boog zijn hoofd en gaf de geest
Dat laatste – het is volbracht – dat is het zevende kruiswoord. Dat “bewaar ik zorgvuldig” voor de laatste keer. Daar zit echt álles in. Maar dit? Wat wil dit zeggen? En dan vooral “om de schrift helemaal in vervulling te laten gaan…” Klinkt als een soort script uit een film: er moet nog iets gezegd worden voordat de held sterft. Dat maakt dat het op het eerste gezicht iets gekunstelds heeft. Maar gekunsteld?? Als je aan een kruis hangt?
Het is een regel uit een psalm, psalm 69. En dat is een lied dat gaat over iemand die onterecht wordt uitgekotst en gestraft door de mensen, terwijl hij heel trouw wil zijn aan wat God van hem vraagt. Eigenlijk: Jezus identificeert zich met dit lied. Het gáát over Hém op dát moment. Ook al kun je het niet één op één op zijn weg leggen als je het lied leest, je snápt dat Jezus zich hierin herkent. Het lied draagt Hém en Hij vúlt het lied.
Muziek is voor iedereen belangrijk. Daniël Lohues heeft er een prachtig lied over “baat bij muziek”. In popsongs, kerkliederen, klassieke liederen herkennen mensen zichzelf en hun eigen situatie. Dat helpt. Soms zing je – of snik je – je door de ellende heen en helpt de muziek die een ander schreef. “Door de wind” was een lied van Stef Bos en het ging over het verdriet over het overlijden van zijn moeder. En Sanne Hans zong en schreeuwde het uit in haar versie vanwege het overlijden van haar stiefvader. Het lied door de één geschreven kan woorden en stemming geven aan de vreugde van de ander. Ik word altijd vrolijk op de fiets als ik van Dalfsen naar Hardenberg fiets en “op fietse” komt bijna automatisch boven. Wie dut mij wat, de banden vol met wind….
Sommige liederen gaan nóóit uit ons hart/uit ons geheugen. Learning by heart, noemen de Engelsen het. Wij zeggen: “uit het hoofd”, maar de Engelsen hebben gelijk. Ga naar mensen die dement zijn en die niks meer uit en in hun hun hoofd weten en zing oude voor hen bekende muziek en hun hart weet het nog. Ik zong/speelde jaren met mensen (mijn moeder incluis!) die geheugenproblemen hadden in de Schoutenhof, maar “de Heer is mijn herder” kwam er feilloos uit. En er breekt een lach door op hun gezicht of een traan uit hun oog.
Jezus is door en door gepokt en gemazeld in de verhalen over zijn Vader met het volk Israël. De liederen zitten in zijn ziel. Die liederen dragen Hem als het op het allerzwaarst is. Het lied komt boven, Jezus zingt het om het vol te houden. En zo geeft Hij een diepe vervulling aan die tekst uit psalm 69. Tekst van oud lied en situatie van nu van het allerzwaarste, letterlijk “in het heetst van de strijd” vallen samen.
Geloof/God zit soms diep verpakt in een lied. Als je het uitkrijst van de pijn, als het écht niet meer gaat…, dan komt God in een lied dat je draagt om door te zetten totdat het is volbracht. Het popelt in mij om daar nu over te gaan schrijven, ik houd me in. Beperk me tot dat ik hoop dat jij, lezer, liederen hebt die je erdoorheen dragen als je het bijna niet meer redt. Of die het voor je uitjubelen als je een keer barst van de vreugde! Ik hoop nog veel meer dat je in dat lied God ervaart. In de moeite of in verdriet. Door de wind, door de regen, in het heetst van de strijd. Of in de toppunten van het leven.