Deze week zendt de EO iedere middag het programma “Geloof en een hoop liefde uit”. Dat doen ze overigens alle weken, maar het bijzondere is dat in deze week allemaal portretten worden uitgezonden van mensen uit “ons eigen Hardenberg”. Zo komt Jasper Nijman, bevlogen en bijzonder mens en gepassioneerd midwinterhoornspeler voorbij. En ook Gerrit Lenters, die inmiddels is overleden.
Tijdens zijn uitvaartdienst verraste Gerrit veel mensen – zoals hij tijdens zijn leven mensen ook zo kon verrassen met hoe hij was! – met een toespraak die hij had opgenomen met behulp van Edwin Evers. Boodschap: mensen, geniet van alle dagen die je krijgt van de Schepper, dat heb ik ook gedaan. Wees niet bang om dood te gaan, want je krijgt het nog veel mooier. Mis me wel, maar treur niet om me, want ik ben op een plek waar ik nooit meer vandaan wil en jullie komen me immers achterna.
Je kunt zeggen: “wat simpel”. Nou ja…, doe het maar eens…. Het is een weg zoeken in moeilijke dingen als afscheid nemen, omgaan met ziekte, de dood en daarna tegemoet gaan. Iedereen die Gerrit wat kende weet hoe dit uit zijn binnenste kwam. Wat hij zei, dat was ook écht. Simpel? Verre van dat! Eenvoudig, dát wel, maar dat is heel wat anders. Gerrit is niet de enige die zo in het leven staat en stond. Als predikant heb ik o.a. de pittige én mooie – beide zijn waar – taak om met mensen op te trekken die ernstig ziek zijn. Soms worden ze beter, soms ook niet. Bij veel mensen merk ik een zelfde soort eenvoudige levenskunst. Let op: eenvoudig is dus nogmaals niet hetzelfde als simpel. Maar door hun manier van in het leven staan kunnen ze het goede genieten en gaan ze niet ondersteboven bij heel verdrietige en spannende dingen. Dat is uiteraard wat anders dan dat er geen tranen vallen en soms grote teleurstellingen te verwerken zijn. Of…, juist weer nieuwe levensmoed en vreugde wordt geput. Zij inspireren mij enorm. Soms kan ik het, wat ze doen, soms….
Het geheim zit denk ik ergens in het besef van je eigen eindigheid, sterfelijkheid. Dat is niet zo’n leuk woord en al veel minder een mooi gegeven, maar het is wél waar. Ieder mens is sterfelijk en bederfelijk. We hebben allemaal een uiterste houdbaarheid datum en voor de één ligt die – vraag me niet hoe dat zit, ik blijf dat een worsteling vinden – eerder dan voor de ander. Maar als je dat als mens in je leven weet te integreren, dan heb je iets in handen en in je hart – noem het vertrouwen op je Schepper – waarmee je het goede van het leven kunt proeven, terwijl je wéét van de eindigheid en vertrouwt op de eeuwigheid.
Ondertussen maken we het onszelf niet zo makkelijk, want veelal wordt eindigheid en bederfelijkheid van ons weg gehouden. Het leven is maakbaar, medici kunnen veel, we worden gemiddeld 80 jaar en mijn kleinkind dat net geboren is misschien wel 100. Het volle leven, leef het! Vergeet de sterfelijkheid! Wie weet ontspring je de dans… Ik zie soms ook de vruchten dáárvan: mensen die ergens de illusie hebben dat hen niks kan overkomen… en dan plots de sores en het dán bijna – of helemaal – ondersteboven gaan. Er zit een zekere symboliek in het gegeven dat vroeger de begraafplaatsen in het centrum van Hardenberg lagen. Denk aan de begraafplaats aan de Bruchterweg! Telkens als er iemand werd begraven, liep er een stoet door Hardenberg en werden mensen even herinnerd aan: daar gaat één van ons…., wij gaan ook een keer….. Daar moet je als mens niet iedere dag bij stil staan, want het zou de levenslust kunnen bederven. Maar het verdringen…. De Larixhof ligt mooi buiten Hardenberg…., de dood is uit het zicht, Clara is voor velen – gelukkig niet voor iedereen – het voorlaatste station, maar dat zien we ook niet…..
Een tijdje geleden mocht/moest – ook dat is iets van beide: voorgaan in een afscheidsdienst is iets heel zinvols én iets heel pittigs – ik voorgaan in een afscheidsdienst in de Stefanuskerk in het centrum. Daarna gingen we lopend door het centrum naar de begraafplaats aan de Bruchterweg om daar diegene te begraven. Mooi om te zien: 10 minuten, veel langer moet ook niet, regelde de dood het verkeer. Mensen stapten af van hun fiets. Deden de motor van hun auto uit en bleven staan. Eén fietser had geen tijd om even na te denken en fietste de stoet voorbij. De dood op de hielen?
Ik denk dat het zinvol is, besef van je eindigheid. Niet om daar iedere dag bij stil te staan, want dan word je somber. Wél om het niet weg te stoppen om het goede van het nú voluit te proeven en te genieten. En te vertrouwen voor nu en voor later op je Schepper. Levenskunst….. Ik zeg: kijken komende week naar geloof en een hoop liefde! We hebben én hadden prachtige mensen onder ons in onze eigen plaats. Levenskunstenaars! Vol eenvoud. Simpel is anders…
Maandag 5 tot en met vrijdag 9 september: geloof en een hoop liefde, NPO 2, 17.50 uur.