Op een zeker moment vragen de leerlingen van Jezus aan Hem: “We zien U regelmatig bidden, wilt U het ons ook leren?” Jezus wil dat uiteraard. Bidden, de omgang met God zoeken, is de bron waaruit Hij put om te leven zoals Hij doet. Hij zegt dan dat zijn leerlingen vooral een stille plek moeten opzoeken, waar geen prikkels zijn en geeft dan hen de allerbekendste woorden die over de hele wereld bekend zijn. Ik neem er de eerste paar zinnen van over.
Onze Vader, die in de hemelen zijt, Uw naam worde geheiligd…, Uw koninkrijk kome, Uw wil geschiede….
Dat zijn de beginregels. Ik hoop dat ik in de afgelopen keren wat heb kunnen duidelijk maken, dat bidden niet in eerste instantie het voorleggen van een aantal wensen aan God is. Waarbij Hij dan degene is die als in een game boven aan de joystick het spel leidt en wij de willoze poppetjes zijn, die Hij bestuurt. Wie die indruk wél heeft, loopt het gevaar af te knappen op God en op bidden. Je kunt allerlei wensen indienen, maar vaak worden ze niet vervuld. Bovendien is deze wereld vol van allerlei leed dat mensen elkaar aandoen en als dat dan zou komen door God die daarachter zit????
Die indruk zou zómaar bevestigd kunnen worden door een – wat mij betreft verkeerde – vertaling van één van de kernzinnen van het “onze Vader”: uw wil geschiede….. Dat klinkt als “zoals U het beslist, zo leg ik me erbij neer”, zoals U aan de knoppen draait….. In de Nieuwe bijbelvertaling uit 2021 klinkt het anders “laat uw wil gedaan worden”. Dat is een andere klank. Daar voeren wij U, wat God wil. Of…, we kunnen het ook niet uitvoeren, ons niets, een beetje, veel aantrekken van wat God wil. Die vertaling is juister. Je ziet het Jezus zélf ook zó doen. In het boek dat Marcus over Jezus schrijft, vertelt Marcus dat Jezus in de nacht alleen aan het bidden gaat en de volgende morgen zegt dat Hij met zijn leerlingen naar een andere plek wil om daar over God te gaan vertellen. Blijkbaar is er in die nacht in de stilte in Jezus het besef gekomen, dat het goed is – in de ogen van God – om andere wegen in te slaan. Hij staat dus onder invloed van God, Hij gúnt God die invloed – het is zijn voeding – en komt dan zélf in beweging. Ik heb niet zoveel helden, maar als ik er eentje moet noemen, dan is het aartsbisschop Tutu, die vorig jaar op tweede kerstdag overleed. Ten tijde van de zeer gewelddadige apartheid in Zuid-Afrika, nam hij géén blad voor de mond en stelde hij vanuit zijn geloof in God het onrecht van de apartheid aan de kaak. Dat was léf, want het was ook levensgevaarlijk. Van “blanke zijde” werd hij zwaar bedreigd. En tegelijkertijd stelde hij vanuit datzélfde geloof dat het verzet geweldloos moest zijn. Naar het voorbeeld van de bergrede: heb je vijanden lief, als iemand je op de wang slaat, keer hem je andere toe. En daar kon de zwarte, onderdrukte bevolking lang niet altijd wat mee, die vonden dat – deels – te slap. Regelmatig stond hij onder grote druk en van hem is bekend dat hij een intensief gebedsleven had. Hij trok zich terug om te zoeken wat Gods wil was en hij probeerde die op díe manier in de praktijk te brengen. Juist als hij extra onder druk stond, van welke kant dan ook, zocht hij langer tijd voor gebed. “Laat uw wil gedaan worden”. Samen met Nelson Mandela werkte hij ná de apartheid mee aan de commissie van waarheid en verzoening, waarbij slachtoffers van apartheid én daders met elkaar in gesprek gingen. Héél confronterende gesprekken, maar met de bedoeling van verzoening. En ook dát verbond hij met het geloof in Christus. Laat wat uw wil is door óns in gehoorzaamheid aan U in de praktijk gebracht worden. Dat is dus een heel ander beeld dan “God die een joystick bedient”. Het is God die met zijn Geest ons bezielt, ons van binnen wil overtuigen dat we Zijn kinderen zijn én ons van binnenuit wil motiveren om het goede te doen. Zélf. Je kunt het ook niet doen….
Dat “laat uw wil gedaan worden” staat dus in “het Onze Vader”. Alleen al dat “onze” geeft aan, dat als je bidt, je weet dat God jóuw Vader is, maar dat je niet “enig kind” bent. Je maakt deel uit van een immens groot wereldwijd gezin en de kunst van het gebed is dan dat je probeert te zoeken wat Gods wil is op jouw plekje van de wereld. Naar die collega die je aardig vindt én naar die collega die jij moeilijk vindt. Naar je leuke buurvrouw en je moeilijke. Naar blanke en donkere mensen enz. Wie ook maar op je pad komt.
Laat uw wil gedaan worden….. Je kunt de zin uit het gebed niet horen, zonder te denken aan Jezus in Getsemané, vlak voor Hij gevangen zal worden genomen. Die hof ligt aan de rand van Jeruzalem, aan de westkant van de olijfberg en je kijkt vanaf dat punt richting de tempel, richting Jeruzalem zelf. Als je die olijfberg beklimt en aan de andere kant afdaalt, dan ben je in de woestijn van Judea. Er ligt één bergtop tussen sterven in Jeruzalem en vluchten naar de woestijn. Jezus heeft een keuze. De vier keren dat ik op die plek was trof me dat enorm. De keuze tussen vluchten en gevangengenomen worden was zeer reëel. Als Jezus uit die tuin de heuvel/berg was overgelopen, was Hij weg geweest. Niks geen “joystick”, die Hem de wil van God willoos liet doen, maar een angstige nacht met een keuze. Van binnenuit heeft Hij gevoeld, dat alleen zó de dood en het kwaad bestreden kon worden en dat zijn dood én opstanding daarna voor miljoenen mensen – miljarden, zonder overdrijven – een bron van geloof, hoop en liefde zou zijn. Die manier van “laat uw wil gedaan worden” is een in de praktijk brengen van het besef van Jezus dat zijn Vader ónze Vader is en dat dat onze actieve houding vraagt. Vanuit de beïnvloeding door God. Niet met een joystick. We zijn dus geen “willoze wezens”, maar worden serieus genomen als volwassen mensen om de wereld een beetje mooier te kleuren.