Ik ben Gideon. En mijn verhaal begint bij het begin: wij leven in angst in ons land Israël. Dat komt doordat een ander volk, mensen uit Midjan, telkens ons land binnenvallen op paarden en met zwaarden. En dat doen ze als wij oogsten. Keihard werken wij de hele tijd op het land, zorgen goed voor het graan, voor de druiven. Maar als we ze dan oogsten…., dan komen zij en nemen ze ons het eten af.
Iedereen in ons land is bang. Ik ook. We zoeken ook hulp bij God. Eigenlijk zoeken we hulp bij twee goden. De ene God bij wie we hulp zoeken heet Baäl. Bijna iedereen heeft wel een Baäl in de tuin staan. Het is de god van de rijkdom, van sterke mensen. Van ik ben de baas, want ik ben de sterkste. Hier zie je zo’n beeld: van een dikke, sterke stier.
En we geloven ook nog steeds in de God van Israël. Die is wel anders, want die zegt: alle mensen zijn even belangrijk en Ik houd van iedereen. Zorg daarom extra voor de mensen die niet sterk zijn. De mensen van Midjan, die rovers…., die geloven ook in Baäl. Zo doen ze ook: zij zijn sterker dan wij en daarom hebben wij geen eten. Zij pakken het ons af.
Op een dag ben ik stiekem graan aan het dorsen, de korreltjes uit de aren aan het halen. Ik doe dat stiekem, zodat er geen stofwolken opstuiven en de Midjanieten vanuit de verte misschien zien dat ik dat doe. Dan komen ze misschien wel bij me en nemen ze ons graan mee. En slaan ze mij in elkaar of slaan ze me misschien wel dood.
Opeens, terwijl ik aan het dorsen ben, zie ik een engel vlakbij me zitten en die begint tegen mij te praten: Gideon, zegt hij, ik kom van God tegen jou zeggen, dat jij zijn volk moet gaan helpen tegen de Midjanieten. Ik??, zeg ik?
Ken je dat, dat iemand iets aan je vraagt, dat je héél eng vindt. Je vindt van jezelf dat je niet goed kunt zingen en de juf vraagt dat je in de musical een liedje gaat zingen. Want, zegt de juf, dat kun je best! Of je vindt het eng om “nee, dat wil ik niet” te zeggen en je vriend vraagt je mee om te gaan voetballen, maar je houdt écht niet van voetballen, zeg je dan “nee” of durf je het niet….. En dan zegt je vader of moeder: maar nu moet jij écht “nee” zeggen, want je wilt het toch niet? Ja maar…, zal hij dan mijn vriend nog wel zijn.
Iets écht niet durven…., en dan iemand die tegen je zegt: jij moet het toch doen. Ik zeg tegen die engel: dit is zó fout, dat kan ik niet. Ons land heeft 12 provincies, stammen en ik kom uit de provincie waar iedereen op neerkijkt, uit Manasse, kijk hier ligt het. En in die stam kijken de mensen neer op onze familie. En ik ben ook nog de jongste. Als u, engel van God, nou iemand niet moet vragen, dan ben ik het.
Dat gebeurt vaak bij God. Dat Hij blijkbaar iets ziet in mensen, die heel onzeker zijn over zichzelf. Dat God denkt: die denkt niet zo groot van zichzelf, maar dan vraagt Hij je juist. Zo geeft God mij zelfvertrouwen. Zelfvertrouwen? Dat is dat je denkt “ik vind het misschien wel eng, maar als God me helpt…, dan kan ik het misschien toch.”
Het eerste wat God van mij vraagt is dat ik die Baäl in onze eigen tuin sloop. Waarom? Omdat God zegt: ik ben de God van iedereen, niet alleen van de sterken. Ga dat nou geloven hier in Israël en hou op andere goden te geloven die andere dingen zeggen. Maar dát is eng!!!!!! Want als ik dat doe, dan zullen mijn vader en de familie en de buren en het dorp heel kwaad op mij worden. Ken je dát ook? Stel je voor je hebt een paar vrienden of vriendinnen. En die vrienden of vriendinnen die zijn van plan iemand uit je klas te pesten. Ze gaan hem of haar na schooltijd opwachten. Of ze zijn van plan hem of haar via whatsapp of instagram te pesten. Dat vind je niet mooi, dat voel je van binnen in je hart, in je buik. Maar…., het zijn wél jouw vrienden of vriendinnen. Durf je het dan te zeggen tegen je vrienden of vriendinnen, dat je het niet goed vindt? Of durf je dan bijvoorbeeld naar de juf te gaan om het tegen haar te zeggen. Maar als je dat doet…., ben je dan een held of een klikspaan? Een klikspaan omdat je het plannetje van je vrienden of vriendinnen doorvertelt óf een held omdat je iemand uit je klas helpt. Ook al vindt niet ieder hem of haar aardig.
Ik denk heel lang na, over wat de engel van me vraagt. En uiteindelijk sta ik een keer midden in de nacht op en hak het beeld aan mootjes. In de nacht…., want dan zien ze me niet. Maar de volgende dag zien ze het wel: het beeld kapot! Wie heeft dat gedaan? Al heel snel klinkt mijn naam en de mensen uit het dorp willen me wat aandoen! Mijn vader helpt me en die zegt: als Baäl echt bestaat, dan zal die Gideon wel straffen. “Ja”, denken de mensen, “dat is ook zo”. En daarom laten ze me met rust. En tegelijk denken de mensen ook: Gideon die houdt wel van onze God, de God van alle mensen, de God ook van de zwakke mensen, die niet zo goed mee kunnen komen.
Maar dan volgt de tweede opdracht van die engel. Gideon, nou moet je de Midjanieten gaan verslaan, zodat niemand meer bang hoeft te zijn in het land. En dat iedereen genoeg kan eten en drinken. Dat is nog véél enger, want die Midjanieten hebben een heel groot leger. Zoveel mannen, je kunt ze niet eens tellen. Ik zal jullie iets geks vertellen. Ik was zó bang…., God geef me toch een teken dat dít goed gaat komen…..
Ik zei: God, ik ga straks slapen en dan leg ik de vacht van een schaap op de grond, buiten. Als ik nou morgen wakker ben…, zorgt U er dan alstublieft voor dat er geen dauw ligt op het gras, maar wel dauw zit in de schapenvacht……. En weet je wat zo gek is…, zo was het ook, de volgende morgen. Er lag overal dauw, maar de schapenvacht was kurkdroog. Weet je wat ik ervan leerde: je bent een held als je bang bent om iets te doen en het dan tóch doet. Je hoeft je niet te schamen als je bang bent. Ik zal je wat vertellen, die dominee, die nou even weg is en die zo weer terugkomt, die heeft dat soms ook. Dan moet hij naar een moeilijk gesprek met mensen die veel verdriet hebben en dan heeft hij buikpijn van de zenuwen. Maar dan gáát hij toch en dan vraagt hij aan God: God, u vindt me misschien wel een bangerik, maar help me dan alstublieft maar als ik ga. En weet je wat zo gek is, dat helpt eigenlijk altijd!
En dan ga ik vechten met de Midjanieten. Nou ja, ik, God, ik en 300 man. 300 man tegen veel meer mensen….. Dat kan toch niet? Dat gaan we toch verliezen….. Maar God zegt: Gideon, ik wil met die 300 mensen laten zien, dat er altijd verrassende manieren zijn waaraan je nooit zou denken, waardoor er toch een goede oplossing komt. Maar ik ben natuurlijk toch weer zenuwachtig…., dat gaat nooit goed. Nou, jullie hebben het net gehoord uit het bijbelverhaal. Midden in de nacht sluip ik met mijn helper Pura het kamp van de Midjanieten in. Op onze tenen lopen we door het kamp als we opeens die ene soldaat horen vertellen dat hij zo’n nare nachtmerrie, zo’n nare droom heeft gehad, dat Gideon en zijn mannen het kamp gaan overvallen. Ik ben soms zo’n twijfelaar…… Zo bang ook, maar dan opnieuw: je bent een held als je bang bent én toch doet waar je bang voor bent en vertrouwt dat God je helpt. God heeft een prachtig plan. Fakkels en trompetten. Dat moet ik even uitleggen. Normaal is bij ons in het leger zo, dat je per 100 man één trompet hebt én een paar fakkels. Maar nu – jullie zijn van een school, dus jullie kunnen dat uitrekenen – heeft iedere man een trompet. 300 mannen die een trompet hebben, dat is een getoeter! 300×100=30.000. Midden in de nacht worden die Midjanieten die lekker liggen te slapen wakker van 300 trompetten. Als ze met hun hoofden uit hun tenten komen, dan zien ze ook nog 300 fakkels. Daar moet een geweldig leger staan! Ze schrikken zich een ongeluk en rennen alle kanten op en heel veel mensen gaan met elkaar lopen vechten….. Met 300 mensen winnen wij de strijd. Há, geweldig! Wie niet sterk is, moet soms heel slim zijn……
Ben ik nou een held? Ben jij een held als je aan je juf vertelt – terwijl je het heel eng vindt – dat anderen iemand aan het pesten zijn? Ben ik een held als ik bang ben en toch doe wat ik moet doen om de wereld een beetje mooier te maken? Een held is iemand die bang is en die toch dat gaat doen wat h/zij eng vindt om de wereld wat mooier te maken én vertrouwt op God.