Komende zaterdag gaat het CDA-Hardenberg de hei op met een aantal ervaringsdeskundigen. Daar willen ze graag mee praten om zo input te krijgen voor het nieuwe verkiezingsprogramma voor de gemeentereaadsverkiezingen in 2018. Met een aantal anderen ben ik uitgenodigd als “ervaringsdeskundige”. Ja, ja J.
Wat is een ervaringsdeskundige, vroeg ik mezelf af. Ik denk: iemand die iets meemaakt op een bepaalde plek en die zijn ervaringen deelt met anderen. Een ervaringsdeskundige is ook iemand die niet alles met cijfers en wetenschappelijk kan onderbouwen. Daarvoor zit je als ervaringsdeskundige gewoon te dicht op de realiteit van iedere dag. Iedereen kan dus een ervaringsdeskundige zijn op een bepaald terrein.
Ze hebben mij gevraagd omdat ik predikant ben in wijk Baalder, één van de mooiste wijken van de burgerlijke gemeente Hardenberg om in te werken! Wél een wijk met verschillende kanten. Heel Hardenberg kent ca. 60.000 inwoners, Baalder heeft er ruim 3400. In heel Hardenberg – die 60000 dus – wordt er voor 12 miljoen verdeeld aan bijstandsgelden onder bewoners. Je zou denken: voor iedere 5000 inwoners dus één miljoen. Wel…, in Baalder hebben we met onze ruim 3400 mensen één miljoen. Conclusie: in wijk Baalder wonen gemiddeld meer mensen met een laag inkomen dan in andere wijken. Dat is ook zo: er zijn vrij veel huurwoningen en de meeste daarvan worden door de woningbouw verhuurd voor een prijs waarvoor mensen huursubsidie kunnen krijgen.
Wat kom ik geregeld tegen in de wijk? Veel mooie en lieve mensen. En met heel veel gaat het goed. Met een aantal ook niet – en daar wil het CDA het vooral over hebben, zaterdag. Een aantal problemen heeft te maken met geld, domweg: geld. Zo zijn er dus veel mensen die van een bijstandsuitkering rondkomen. Er zijn ook mensen met een laag inkomen, die geen aanspraak kunnen maken op voorzieningen omdat ze daar nét teveel voor verdienen. Zij hebben vaak minstens zoveel moeite om de eindjes aan elkaar te knopen en houden aan het einde van hun geld vaak telkens een stuk maand over. En de daarbij horende stress. Laat me dat illustreren aan de hand van een geanonimiseerd voorbeeld: een man van eind 30 werkt als taxichauffeur met gehandicapte kinderen, heeft zélf een paar kinderen op de basisschool, is helaas gescheiden en betaalt alimentatie. Hij moet een auto hebben voor zijn woon-werkverkeer. Die auto is 12 jaar oud en begeeft het. Er is geen geld voor een nieuwe derdehandse auto. De man houdt zijn geld écht goed bij….., dat wéét ik, omdat we vanuit de kerk meekijken met onze “schuldhulpmaatjes”. Dat zijn vrijwilligers die geschoold zijn om mensen uit de financiële sores te helpen en te houden. Ik roep váák hun hulp in als predikant. Het leven van deze man is een consequent financieel watertrappelen: hoe verzuip ik net niet? Nou, daar zijn dan diverse mogelijkheden voor: zorg mijden! Niet naar de specialist gaan, omdat je anders een eigen risico moet betalen van 385 euro….. Het is al langer bekend (https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2015/50/hogeropgeleiden-leven-langer-in-goede-gezondheid) dat mensen met een hoger inkomen én een hoger opleidingsniveau gemiddeld aanzienlijk langer leven dan mensen met een laag inkomen én laag opleidingsniveau. Oneerlijk tot op het bot! Geld lenen bij familie…, maar hoe betaal je die ooit weer terug? Je in de schulden steken….. Maar wie roodstaat bij de bank betaalt een hoge rente. Kortom, het is een dagelijkse, maandelijkse strijd….
In onze wijk proberen we te helpen. “Samen doen” doet dat, het noaberschap doet het, maatschappelijk werk en wij dus ook vanuit de kerken. We hebben een moestuinproject, we starten nu met één keer in de maand een eetcafé in de wijkboerderij, we hebben de schuldhulpmaatjes en soms springen we financieel gewoon bij…..Zowel naar mensen binnen als naar mensen buiten de kerk. Daar wordt geen onderscheid in gemaakt!
Toch, deze consequente ongelijkheid én de onmogelijkheid om daar écht uit te komen – het financieel watertrappelen – is op den duur voer voor diepe ontevredenheid. En terecht! Het feit dat de PVV in sommige delen van de gemeente Hardenberg de grootste partij is, komt niet omdat in die wijken veel racistische mensen wonen, maar omdat ze niet kunnen delen in welvaart. Voor de helderheid: mijn sympathie ligt voor geen meter bij de PVV, wél bij de betreffende mensen.
Toch is dat niet het enige dat ik tegenkom, het financiële. Het is ook een wijk waar veel gescheiden mensen wonen – welke wijk is dat niet….. – . Soms zie ik mensen dat heel goed oplossen, een scheiding, zowel naar elkaar als naar de kinderen. De schade blijft heel beperkt. Gelukkig maar! Geregeld gaat het ook mis: er komen ruzies (vechten!!!) over het geld en – erger – over de kinderen. Met een beetje pech (en dat beetje pech is er geregeld) raken kinderen na die tijd in de problemen en moet er jeugdzorg of andere zorg aan te pas komen. Voor de kinderen – dat vooral!! – ellendig, voor de maatschappij financieel duur. Eigenaardig genoeg: relatietherapie zit NIET in de basisverzekering. Bizar! Als ouders weinig geld hebben en wél problemen in hun relatie is er een financiële barrière om hulp te zoeken. Voorkomen is toch beter dan genezen…..
Wat ik óók tegenkom – maar dat is zeker niet beperkt tot mensen die financieel weinig te makken hebben, het speelt door alle lagen van de bevolking – is “opvoedingsverlegenheid”. Hoe doe je dat eigenlijk, kinderen groot brengen? Wat doe je wel, wat doe je niet? En waarom….? Er zit iets bizars in het gegeven dat je met je kind tot een jaar of 3 naar het consultatiebureau (consultatie=raad!) gaat om te horen of je kind wel goed groeit en of het al bloemkool mag…., waar het eigenlijke – het opvoeden zélf – veel moeilijker is! Ik had het (het is redelijk goed gekomen met m’n kinderen…., mijn vrouw had PABO gedaan J) mooi gevonden als ik cursus had gekregen voor het meest verantwoordelijke werk dat ik ooit deed: het opvoeden van onze 3 kinderen.
Nou en zo kan ik nog even doorgaan….. Heb ik nou ook tips voor het CDA als ik op zaterdag de hei opga? JA! Ik noem er hieronder een aantal en dat doe ik niet alleen voor het CDA of voor de wijk BAALDER, maar ik ben als ervaringsdeskundige nu eigenwijs genoeg om ook voor de andere partijen een paar gedachten op te schrijven. En ik hoop oprecht dat er – al is het maar een beetje- wat mee wordt gedaan.
Tip 1: ga als gemeente Hardenberg een collectieve verzekering aan voor ALLE inwoners van Hardenberg – er is al een begin, met Vitaal Vechtdal – . Zorg dat er GEEN eigen risico is voor mensen ónder het modale inkomen (2152 euro netto). Rotterdam probeert het ook! Waarom wij niet?
Tip 2: doe in die verzekering standaard relatietherapie die vergoed wordt vanuit het basispakket. Het scheelt relatiebreuken en daarmee emotioneel en financieel leed.
Tip 3: zorg dat mensen in de bijstand, onder én net boven de armoedegrens goed weten op welke fondsen ze een beroep kunnen doen om kosten die voor hen zwaar liggen vergoed te krijgen. De fondsen zíjn er, maar veel mensen kennen die weg niet!
Tip 4: laat er consultatiecursussen komen voor ouders met kinderen! Jeugdzorg/Samen doen zou het kunnen initiëren
Tip 5: laat er in iedere wijk van de burgerlijke gemeente een netwerk ontstaan tussen mensen die op directie/managementplekken zitten én mensen die maar niet aan de bak komen. Het UWV zit in Zwolle, dat is knap ver weg…… Als je een kruiwagen dichtbij hebt, kom je vaak eerder aan de bak. Hoe belangrijk is niet vast werk!?
Nou, dat zijn er zomaar vijf. De rode draad in die 5: solidariteit en omzien naar elkaar. Niet zo gek dat een dominee daarover schrijft….. En partijen met een C in de naam gaan ze vast allemaal overnemen JJ. Trouwens, de andere partijen in Hardenberg ook, want sociaalvoelend, dat zijn we hier toch met elkaar????